ŞEKER NEDİR?
Karbonhidrat Nedir?
Tüm karbonhidratlar vücutta basit şekerlere (glukoz, fruktoz ve galaktoz) ayrılır.
Şekerler ve lif, karbonhidrat sınıflarıdır. Karbonhidratlar vücut için bir numaralı enerji kaynağıdır. Beyninizi, vücudunuzu ve günlük aktivitelerinizi besler.
Karbonhidrat Nedir?
Tüm karbonhidratlar vücutta basit şekerlere (glukoz, fruktoz ve galaktoz) ayrılır.
Şekerler ve lif, karbonhidrat sınıflarıdır. Karbonhidratlar vücut için bir numaralı enerji kaynağıdır. Beyninizi, vücudunuzu ve günlük aktivitelerinizi besler.
Şeker Nedir?
Şekerler karbonhidrattır. Doğada meyveler, sebzeler, tahıllar dahil olmak üzere tüm bitkisel gıdalarda farklı formlarda, süt ve bal gibi doğal gıda maddelerinde bulunur. Vücuda organların ve kasların çalışması için ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlarlar. Şekerler genellikle molekül boyutlarına ve kimyasal yapılarına göre adlandırılır.
Şekerler yapıları itibariyle basit şekerler ve çoklu şekerler olarak iki gruba ayrılır. Tüm şekerler ve karbonhidratlar, basit şekerlerin (glukoz ve fruktoz) bir araya gelmesinden oluşurlar ve bu şekerlere indirgenerek sindirilirler. Günlük beslenmemizde birçok şeker türü bulunur. Bunlar, örneğin glukoz, fruktoz, sakaroz ve laktoz içerir. ‘Şeker’ terimi kullanıldığında, genellikle ‘sakaroz’ (sofra şekeri) akla gelir.
Şeker Nedir?
Şekerler karbonhidrattır. Doğada meyveler, sebzeler, tahıllar dahil olmak üzere tüm bitkisel gıdalarda farklı formlarda, süt ve bal gibi doğal gıda maddelerinde bulunur. Vücuda organların ve kasların çalışması için ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlarlar. Şekerler genellikle molekül boyutlarına ve kimyasal yapılarına göre adlandırılır.
Şekerler yapıları itibariyle basit şekerler ve çoklu şekerler olarak iki gruba ayrılır. Tüm şekerler ve karbonhidratlar, basit şekerlerin (glukoz ve fruktoz) bir araya gelmesinden oluşurlar ve bu şekerlere indirgenerek sindirilirler. Günlük beslenmemizde birçok şeker türü bulunur. Bunlar, örneğin glukoz, fruktoz, sakaroz ve laktoz içerir. ‘Şeker’ terimi kullanıldığında, genellikle ‘sakaroz’ (sofra şekeri) akla gelir.
Basit Şeker & Çoklu Şeker Nedir?
Tekli Şekerler
Tekli şekerler; “bir” anlamına gelen "mono" kelimesi ile ve “şeker molekülü” anlamına gelen "sakarit" kelimesinin birleşimi olan “monosakkarit” sözcüğüyle adlandırılır, tek moleküllü şekerlerdir. Gıdalarda yaygın olarak bulunan monosakkaritler, glukoz, fruktoz ve galaktozdur.
İkili Şekerler
İkili şekerler; “iki” anlamına gelen “di” kelimesi ile “şeker molekülü” anlamına gelen "sakarit" kelimesinin birleşimi olan “disakkarit” kelimesiyle adlandırılır Disakkaritler, birleştirilmiş iki monosakkaritten oluşur. Gıdalarda yaygın olarak bulunan disakkaritler sakaroz (glukoz + fruktoz), laktoz (glukoz + galaktoz) ve maltozdur (glukoz + glukoz).
Çoklu Şekerler
Çoklu şekerler (oligo - ve polisakkaritler), birleştirilmiş ikiden fazla monosakkarit içerir. Nişasta, ve selüloz iyi bilinen bir polisakkaritlerdir. Çoklu şekerler küçük boyutları nedeniyle "basit şekerler" olarak sınıflandırılan mono ve disakkaritlerden boyut farklılıkları nedeniyle bazen "karmaşık karbonhidratlar" olarak da adlandırılır.
| TEKLİ ŞEKERLER (MONOSAKKARİTLER) | İKİLİ ŞEKERLER (DİSAKKARİTLER) |
|---|---|
| Tek sakkarit molekülü içerir | İki sakkarit molekülü içerir |
| Glukoz | Sakaroz (Glukoz+Fruktoz) |
| Fruktoz | Laktoz (Glukoz+Galaktoz) |
| Galaktoz | Maltoz (Glukoz + Glukoz) |
Şeker Kaynakları Nelerdir?
Şekerler doğada meyvelerde basit şekerler formunda; tahıl, kök ve gövde yapılarında, nişasta ve diğer çoklu şeker ve karbonhidrat formlarında depolanırlar.
| ŞEKER FORMU | ŞEKER KAYNAĞI |
|---|---|
| Tekli Şekerler | Meyveler, sebzeler ve bal gibi yaygın olarak yenen yiyeceklerde bulunabilir ve ayrıca çoklu şekerlerin ve diğer şeker türlerinin bir bileşenidir. |
| Glukoz | Taze, kurutulmuş ve pişmiş meyveler, bal ve çoğu sebze; mısır nişastasından elde edilen glukoz şurupları. |
| Fruktoz | Bal, agave nektarı, meyve suları, saf kristal fruktoz, mısır nişastasından elde edilen glukoz-fruktoz şurupları ve fruktoz-glukoz şuruplarıdır. |
| İkili Şekerler | |
| Sakaroz | Şeker pancarı veya kamışından elde edilen sofra şekeri, bu sebzeler en erişilebilir sakaroz depolarını sağlar. Meyveler ve sebzeler (ör. şeftali, ananas ve havuç). |
| Laktoz | Süt ve süt ürünleri, örn.ayran, lor, peynir altı suyu, malt süt, tatlı veya ekşi krema, yoğurt. |
| Maltoz | Nişastanın parçalanmasıyla oluşur. |
Şeker Kaynakları Nelerdir?
Şekerler doğada meyvelerde basit şekerler formunda; tahıl, kök ve gövde yapılarında, nişasta ve diğer çoklu şeker ve karbonhidrat formlarında depolanırlar.
| ŞEKER FORMU | ŞEKER KAYNAĞI |
|---|---|
| Tekli Şekerler | Meyveler, sebzeler ve bal gibi yaygın olarak yenen yiyeceklerde bulunabilir ve ayrıca çoklu şekerlerin ve diğer şeker türlerinin bir bileşenidir. |
| Glukoz | Taze, kurutulmuş ve pişmiş meyveler, bal ve çoğu sebze; mısır nişastasından elde edilen glukoz şurupları. |
| Fruktoz | Bal, agave nektarı, meyve suları, saf kristal fruktoz, mısır nişastasından elde edilen glukoz-fruktoz şurupları ve fruktoz-glukoz şuruplarıdır. |
| İkili Şekerler | |
| Sakaroz | Şeker pancarı veya kamışından elde edilen sofra şekeri, bu sebzeler en erişilebilir sakaroz depolarını sağlar. Meyveler ve sebzeler (ör. şeftali, ananas ve havuç). |
| Laktoz | Süt ve süt ürünleri, örn.ayran, lor, peynir altı suyu, malt süt, tatlı veya ekşi krema, yoğurt. |
| Maltoz | Nişastanın parçalanmasıyla oluşur. |
Serbest Şeker Nedir?
Serbest Şeker Nedir?
Eklenmiş (İlave) Şeker Nedir?
“Eklenmiş (ilave) şeker” terimi, 2016 yılında Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından şu şekilde tanımlanmıştır: Gıdaların işlenmesi sırasında eklenen
- şekerler (serbest, mono ve disakkaritler),
- şurup ve baldan elde edilen şekerler
- konsantre meyve veya sebze sularından elde edilen şekerler
| Agave şurubu | Hindistan cevizi şekeri |
| Akçaağaç şurubu | Kahverengi pirinç şurubu |
| Bal | Laktoz |
| Beyaz toz şeker /Sofra şekeri/Sakaroz | Maltoz |
| Dekstroz | Malt şurubu |
| Esmer şeker | Nişasta şekeri (Glukoz şurubu, glukoz-fruktoz şurubu, fruktoz-glukoz şurubu , yüksek fruktozlu mısır şurubu) |
| Fruktoz | Nektarlar (şeftali nektarı, armut nektarı vb.) |
| Glukoz | Pirinç şurubu |
| Ham şeker | Pudra şekeri |
| İnvert şeker | Şeker kamışı şurubu |
Eklenmiş (İlave) Şeker Nedir?
“Eklenmiş (ilave) şeker” terimi, 2016 yılında Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından şu şekilde tanımlanmıştır: Gıdaların işlenmesi sırasında eklenen
- şekerler (serbest, mono ve disakkaritler),
- şurup ve baldan elde edilen şekerler
- konsantre meyve veya sebze sularından elde edilen şekerler
| Agave şurubu | Hindistan cevizi şekeri |
| Akçaağaç şurubu | Kahverengi pirinç şurubu |
| Bal | Laktoz |
| Beyaz toz şeker /Sofra şekeri/Sakaroz | Maltoz |
| Dekstroz | Malt şurubu |
| Esmer şeker | Nişasta şekeri (Glukoz şurubu, glukoz-fruktoz şurubu, fruktoz-glukoz şurubu , yüksek fruktozlu mısır şurubu) |
| Fruktoz | Nektarlar (şeftali nektarı, armut nektarı vb.) |
| Glukoz | Pirinç şurubu |
| Ham şeker | Pudra şekeri |
| İnvert şeker | Şeker kamışı şurubu |
Doğal Şeker Nedir?
Gıdalarda doğal olarak kendiliğinden bulunan şekerlerdir; örneğin meyveler, sebzeler, sütteki şekerler gibi.
Doğal Şeker Nedir?
Gıdalarda doğal olarak kendiliğinden bulunan şekerlerdir; örneğin meyveler, sebzeler, sütteki şekerler gibi.
Rafine Şeker Nedir?
Şeker; meyveler, sebzeler, süt ürünleri, tahıllar hatta kuru yemiş ve tohumlar dahil birçok gıdada doğal olarak bulunur. Rafine şeker, doğal şekerin gıdalardan işlenerek ayrılmasıyla elde edilen şekerdir. Örneğin sofra şekeri, nişasta şekeri, esmer şeker gibi…
Rafine Şeker Nedir?
Şeker; meyveler, sebzeler, süt ürünleri, tahıllar hatta kuru yemiş ve tohumlar dahil birçok gıdada doğal olarak bulunur. Rafine şeker, doğal şekerin gıdalardan işlenerek ayrılmasıyla elde edilen şekerdir. Örneğin sofra şekeri, nişasta şekeri, esmer şeker gibi…